Typiquement Camerounais

Het leven in Batouri gaat verder. Vandaag is weer een bewolkte dag. Er is regen op komst. De laatste 2 dagen is er weer stroom, de 2 dagen ervoor was er stroomcoupure, wat ook wil zeggen dat na die 2 dagen – of al vroeger – het water op is. De watertoren van de stad kan tijdens de coupures geen water meer bijpompen uit de grond. De voorraad wordt dus niet meer aangevuld, maar omdat er zoveel fitten in de pijpen zitten en er zoveel lekkende of kapotte kraantjes zijn, is op een wip en een knip alle watervoorraad van Batouri opgebruikt.
Gelukkig hebben wij in onze tuin een eigen waterput met draaipomp en kunnen we dus ook verder wanneer de kraantjes in huis leeg gelopen zijn. We spoelen het toilet dan door met emmertjes en nemen een douche met een bekertje. Simpel en gemakkelijk.

Doro maakt zich klaar om zondag met haar 2 jongste dochtertjes naar haar dorp te vertrekken en er 2,5 weken verlof te nemen. Op 24 augustus keert ze terug om permanentie te houden in de Centre wanneer t Suzanne mij naar Yaoundé brengt (25 augustus). Het aftellen is dus echt begonnen nu. Doro noteert nog werkwijzen en weetjes, want “weldra vertrek jij terug naar België”. t Suzanne vraagt me lijstjes te maken en zaken te noteren zodat zij ook op de hoogte blijft van wat ik hier allemaal uitgespookt heb. Ik werk naarstig voort aan de panjes voor de Zusters en beloofde ook enkele keukenschorten te maken voor Christophe.
Maar eerlijk gezegd denk ik ook soms al aan mijn thuiskomst in België. Zou het mooi weer zijn? Ik kan me Belgische temperaturen niet meer voorstellen. Korte mouwen en teensleffers zijn hier mijn standaard. Zou dat thuis ook nog lukken? Bruin brood en wat kaas, daar verlang ik misschien wel naar of een rustig terrasje zonder lastig gevallen te worden op straat,… een beetje rust?! ;-)
Maar ik ben hier en nu, in Batouri en werk hier mijn engagement af. N’ est-ce pas?

Maar wat kan ik blijven vertellen over mijn dagelijkse gebeurtenissen? Het is niet zo dat ik op doorreis ben en dus na elke week een totaal nieuw verhaal kan vertellen. Misschien is dat wel een beetje spijtig, maar dat was zowiezo niet echt de bedoeling, al had ik misschien wel een heel klein beetje gehoopt toch net iets meer van Cameroun te kunnen zien. Aan de andere kant is de onderdompeling in het dagelijkse leven van een land natuurlijk ook een uitzonderlijke ervaring waar niet iedereen de kans toe krijgt. Dat besef ik ook wel heel erg goed.

Misschien kan ik jullie nog wat “typiquement camerounais” vertellen.
Ik heb nog wel enkele verhaaltjes opgespaard…

Aankopen in Yaoundé
Een bezoek aan Yaoundé, het walhala der winkels en commercanten, wordt altijd benut voor het afwerken van een stevige boodschappenlijst. Toch zeker door t Suzanne!
Vertrekkende uit Batouri heeft ze haar kaftje met verschillende lijstjes al helemaal klaar. Op haar kamertje in Yaoundé bij de Paters van Scheut, neemt ze na de vermoeiende dagreis dan nog de tijd om haar boodschappenlijstjes te herformuleren op een nieuw blad in volgorde van aankoopbelangrijkheid én in volgorde van verschijning van de winkels. De volgende dag trekt zij dan gewapend met lijst en geld de stad in.
Yaoundé bruist van energie en wemelt van drukte. Iedereen wil op elke straathoek wel iets kwijt. Wat in grote hoeveelheden te koop is in de warenhuizen, wordt in kleine hoeveelheden of per stuk verkocht op straat of tussen de autofiles voor de rode lichten. Iedereen probeert zijn graantje mee te pikken, soms met luidkeelse stem, anders met loeiende geluidsinstallaties of stilzwijgend leurderig achter een armtierig halfbestaand kraampje. Iedereen probeert.
Zo ook de verkopers van de IT-winkel waar t Suz haar computerbenodigdheden aankoopt. USB-sticks, anti-virus CD’s, inktcartouches voor de printer, …
Ware het niet dat de inktcartouches die ze aankocht de keer voor ze ons kwam ophalen in Yaoundé (4 juni) vervalst bleken. Waarschijnlijk heropgevuld maar met veel minder inkt.
En bovendien werd een anti-virus CD verkocht waarvan de code reeds “échoué” – vervallen/gebruikt – leek te zijn.
De inktcartouches probeerden we ondertussen al minstens 2 keer te gaan inwisselen, zoals door de winkeljuffrouw ook beloofd en op papier gezet, maar omdat ze zelf niet het nadeel willen dragen, moeten we wachten totdat de shopmanager van de slechte leverancier eindelijk terug is uit vakantie en over de brug komt met degelijk materiaal. Een verloren zaak? De anti-virus in ieder geval wel.
Toppunt van al. Bij het afwerken van diezelfde boodschappenlijst, lieten we 3 sleutels bijmaken. Bleek bij thuiskomst – dus terug 450km naar het Westen van het land – dat de sleutels wel uit de juiste basissleutel geslepen waren maar dat de kerel de sleutels ondersteboven in de machine had gestoken en ze dus NIET bruikbaar zijn!?*
Bij aankopen check je dus best alles driedubbel, en dan nog…

Stoffig
Cameroun is ongelofelijk stoffig. Alles is bedekt met een laagje rood Afrikaans stof.
In de Pharmacie de Stock waar ik werk is elk potje, doosje, flesje bedekt met een laagje stof, ook al heeft de ruimte geen vensters.
Bij Nziko (de plaatselijke afrikaanse AVA) ligt alles wat te koop is onder een laagje rood stof. Wil je de echte kleur kennen, dan moet je even wrijven of eens goed blazen. Bij het terugkeren van de winkel kan je best je handen gaan wassen. De vloer wordt er trouwens gepoetst met petroleum?!* geen idee of dat ook nog een andere reden heeft?
In Cameroun dus constant vuile, stoffige handen. Ik heb nog nooit op zo’n korte tijd zoveel handzeep verbruikt ;-)

Bijgeloof en hekserij
Geloof in de duivel en hekserij is erg groot in Cameroun, zelfs bij de katholieken of bij goed gestudeerden. Bij sommigen is er precies soms wel wat twijfel, maar omdat in het algemeen in de samenleving (+/- 40% katholicisme, 40% islam, 20% animisme) veel geloof wordt gehecht aan hekserij, durven individuen zich vaak niet uitspreken over hun ongeloof. Ook slachtoffers geloven op den duur echt dat ze behekst of slecht zijn. Beheksten worden verstoten, pijn gedaan, gepest, uitgelachen,…

Zo kwam op 22 juni, tijdens het avondeten, Dorothee bij ons langs om met t Suzanne te spreken. Er was in de Centre een verloren kindje aangekomen vol littekens en wonden, dat mishandeld leek. Omdat het al laat is en dus alle instanties gesloten zijn, er ook niet meer gezocht kan worden naar familie of verwanten van het meisje, wordt besloten om het meisje in de Centre te laten slapen.
Al gauw blijkt dat het kind niet echt een vreemde is in Batouri, dat ze er nog al heeft rondgelopen en dat iedereen gelooft en zegt dat ze “behekst” is. Geen enkele instantie wil helpen; politiesecretariaat, sociale zaken, gendarmerie,… maar ze is sterk ondervoed, spreekt nauwelijks en huilt regelmatig. De verpleegsters van onze Centre nemen haar onder hun hoede. Ze wordt meteen opgevolgd en behandeld, krijgt ijzersupplementen en wordt goed gevoed. Beetje bij beetje begint ze te praten en wordt haar levensverhaal achterhaald. Merline blijkt weggelopen van bij haar nonkel in Batouri. Haar ouders schijnen gescheiden en alleen de woonplaats van haar vader kunnen we haar ontfutselen, hij woont in Garua Bulai, een stevige reis weg van Batouri. Het is niet duidelijk hoe Merline bij ons verzeild is geraakt. Wel blijkt dat ze moeilijkheden heeft, dat ze ook gekrabt en geslagen werd door haar tante en dat ze een eigen willetje heeft gecreëerd. Amper 7-8 jaar oud!
Ze wordt geholpen en gevoed in de Centre, langs alle kanten, door elke verpleger of verpleegster en toch huilt ze moord en brand als ze zin in iets heeft en het niet meteen krijgt. Ze is meesteres in overleven, want heeft vaak centjes in haar hand terwijl ze bij nog iemand anders nog wat meer geld, of iets te eten afhandig maakt. Het zijn moeilijke dagen in de Centre. Maar waar kan het kind naartoe? Geen officiële instelling wil helpen, verplegend personeel moet ook klaar staan voor anderen,… Toch moet er wat strenger gereageerd worden want ze blijft proberen en ondermijnt gezag.
Elke avond wanneer we de maaltijden voor onze wakers en het personeel van wacht in de Centre klaarmaken, zorgen we ook voor een portie voor Merline. Tijdens de dag eet Merline mee met het personeel van de Centre en krijgt ze langs alle kanten extra’s toegestopt. Maar dat lijkt niet genoeg… ze wordt betrapt op stelen, loopt uiteindelijk ook alle kamers van de Centre in en uit alsof het haar thuis is.
Dit is geen gemakkelijke zaak. t Suzanne dringt aan op een oplossing. Denise (verpleegster van de Centre en verantwoordlijke voor de ondervoede kinderen) ontfermt zich volledig over Merline. Ze gaat verder op zoek en vindt de nonkel van het meisje, maar deze man zorgt niet voor een oplossing.
Uiteindelijk heeft Merline een dikke maand in de Centre de Santé van Batouri gewoond. In het weekend van 24 juli is Daniel (verpleger) met haar naar het dorp van haar vader gereisd om haar daar terug te brengen. De nonkel heeft hen de hele reis vergezeld om te vermijden dat er achteraf discussie zou kunnen ontstaan. Op de bestemming aangekomen werden zelfs officiële papieren ondertekend dat het kind weer bij de vader werd teruggebracht en dus “in ontvangst werd genomen”. Die hele missie werd bekostigd door de congregatie van t Suzanne.
Gelukkig was het weerzien tussen vader en dochter warm en hartelijk. Als Merline verder goed gevoed wordt, hopen we dat alles goed met haar gaat? Ze gaat niet naar school. Zal ze ooit weer weglopen, zal ze blijven stelen?
Ze is alvast niet behekst, maar het slachtoffer van non-educatie, armoede en onbegrip…